-
Konwalia
Konwalia posiada wiele nazw zwyczajowych i ludowych, jak wspomniany już lanusz, ale również lanka, gładysz, lilia podobna i inne. Naukowa nazwa też ulegała zmianom. W XV i XVI w. nazywano tę roślinę „Lilium convallium”, czyli lilia z doliny (łac. „convallis „ znaczy – głeboka, otoczona górami dolina). Przetrwała ta nazwa do dziś w jęz. angielskim jako „Lily of the Valley”. Ponieważ jednak mylono ją z „Lilium candidum” - lilią białą, botanik K. Linneusz, tworząc nazwę naukową, nawiązał do okresu kwitnienia rośliny i wprowadził nazwę „Convallaria majalis” - konwalia majowa.
Wszyscy znamy tę roślinkę i potrafimy rozpoznać jej białe, pachnące, dzwonkowate kwiaty zebrane na pojedynczym pędzie w otoczeniu kilku ciemnozielonych liści, które zamierają dopiero na jesieni. Wtedy ozdobą rośliny stają się duże, pomarańczowe jagody (trujące). Często tak się zdarza w przyrodzie, że piękny wygląd i zapach nie świadczą o innych walorach rośliny. Konwalia należy do najbardziej trujących roślin. Trująca jest nawet woda, w której stały kwiaty. Mimo to ma konwalia swoje zastosowanie w lecznictwie i przemyśle perfumeryjnym.Trzeba też pamiętać, że jest rośliną jedyną w swoim rodzaju - jest bowiem reprezentowana tylko przez jeden gatunek. W Polsce rośnie w lasach liściastych i sosnowych borach. Nie wolno jej jednak zrywać ani wykopywać z lasu, gdyż jest objęta częściowa ochroną.
W ogrodzie sadzimy odmiany hodowlane. Najczęściej poszukiwane są te o dużych kwiatach, jak „Grandiflora” lub „Fortin`s Giant”, o pełnych kwiatach „Plena”. Prawdziwymi rarytasami są odmiany konwalii o ozdobnym ulistnieniu, jak „Albostriata” o liściach z kremowymi żyłkami. Często spotykamy też w ogrodach konwalie z lasu, ponieważ rozmnażanie tych roślinek jest niezwykle łatwe. Wystarczy przypadkowy gość w postaci jednego kłącza i po jakimś czasie tworzy się cała kępa. Bo konwalia jest kłopotliwym gościem, jest tak ekspansywna, że możemy mieć z czasem kłopot z usunięciem jej podziemnych rozłogów. Bezpieczne dla innych roślin, które może zdominować, są cieniste miejsca pod dużymi iglakami, przy murkach, wszędzie tam, gdzie może się rozrastać, nie zagrażając innym roślinom. Przeżyłam takie doświadczenie z tymi urokliwymi kwiatkami. Zauważyłam zasychanie młodego iglaka, wokół którego rosły. Ich rozłogi stworzyły istny kożuch, nie przepuszczający wody. Usunięcie tego kożucha wymagało wiele trudu. Może zatem sadzić konwalie w dużych pojemnikach?
W Europie konwalię uważano za kwiat szczęścia, pomyślności i młodości. Jest ona symbolem czystości i skromności, używana więc była w bukietach panien młodych. W średniowieczu konwalia była symbolem wiedzy i sztuki medycznej. Pojawiała się na wizerunkach lekarzy i uczonych, np. Mikołaja Kopernika.We Francji jest tradycyjnie sprzedawana na ulicach w dniu 1 maja – w święto konwalii, a od 1982 r. stała się narodowym kwiatem Finlandii.
Powrót... »