-
Przedwiośnie
Pod koniec zimy kwitną jeszcze oczary, ciemierniki. My jednak wypatrujemy pierwszych oznak wiosny, a więc zakwitających na przedwiośniu przebiśniegów, cebulic, pierwiosnków, krokusów. Najwcześniej, bo już w styczniu pojawiają się zwisające, żółte kotki na leszczynie, potem kwitną ranniki, żółte kwiatki o średnicy 2-4 cm., wyrastające na bezlistnych szypułkach. I wreszcie piękne śnieżyczki (Galanthus elwesii), czyli śnieżyczki Elwesa. Są bardziej okazałe od naszych rodzimych śnieżyczek, które nazywamy przebiśniegami (Galanthus nivalis). Po nich kwitną śnieżyce wiosenne (Leucojum vernum), cebulice syberyjskie (Scylla siberica), krokusy (Crocos), pierwiosnki (Primula).Przebiśniegi, jak nazwa wskazuje, przedostają się spod śniegu. Ze smukłych pędów delikatnie zwieszają się niewielkie, mlecznobiałe kwiatki otoczone szarozielonymi listkami. Nazwę „Galanthus” nadał tej pięknej roślince botanik szwedzki, Linneusz. W języku greckim słowo gala oznacza mleko, a anthos - kwiat. Dalsza część nazwy pochodzi z łaciny. Nivalis – znaczy śnieżny.
W Polsce śnieżyczka występuje na naturalnych stanowiskach głównie na południu, w górach i na Dolnym Śląsku. W ogrodzie trzeba jej zapewnić podłoże żyzne, lekkie, o obojętnym odczynie. Cebulki sadzi się od czerwca do września na głębokość 5-10 cm. Nie lubią ani podlewania, ani nawożenia, dlatego nie powinny rosnąć wśród roślin, które wymagają takich zabiegów.
Przebiśniegi można też rozmnażać z nasion. Łatwo je zebrać. Torebki z nasionami dojrzewają w czerwcu. Łodyga pokłada się wtedy na ziemi i rozsiewają się one same bądź roznoszą je mrówki, dla których te nasionka są przysmakiem. Kiełkują one jeszcze tej samej jesieni, ale rośliny zakwitną dopiero po sześciu latach rozwoju. Dlatego jeżeli nie mamy jeszcze w ogrodzie tych zwiastunów wiosny, posadźmy ich cebule przed końcem września.
Równie często uprawianym kwiatem wczesnej wiosny jest pierwiosnek, zwany inaczej prymulką. Występuje on w setkach odmian i jest powszechnie uprawianym kwiatkiem w różnorodnej gamie kolorów. Do rarytasów zaliczane są wysokogórskie pierwiosnki łyszczaki oraz pochodzące od nich pierwiosnki omszone. Mogą rosnąć na skalniakach w zagłębieniach między dwoma większymi kamieniami. Wypełniamy takie miejsce próchniczną ziemią w miarę głęboko, gdyż roślinki te mają dość długie korzenie. Ładniej wyglądają posadzone w kępach. Po jakimś czasie można taką kępę rozdzielić i uzyskać w ten sposób kolejne rośliny. Pierwiosnek ten ma żółte, pachnące kwiaty zebrane na końcach łodyżek wysokości około 12 cm. Pierwiosnek omszony występuje w najrozmaitszych barwach.
Pierwiosnek
Z niebieskich najrańszą piosnek
Ledwie zadzwonił skowronek,
Najtańszy kwiatek pierwiosnek
Błysnął ze złotych obsłonek.
Ja
Za wcześnie, kwiatku, za wcześnie,
Jeszcze północ mrozem dmucha,
Z gór białe nie zeszły pleśnie,
Dąbrowa jeszcze nie sucha. (...)
Kwiatek
Dni nasze jak dni motylka,
Życiem wschód, śmiercią południe;
Lepsza w kwietniu jedna chwilka
Niż w jesieni całe grudnie. (...)
Adam Mickiewicz
Powrót... »